De geschiedenis van mij en mijn kinderen kun je verdelen in de periode voor Bas en de periode na Bas. Alsof het de geboorte van Christus betreft, in plaats van de dood van Bas.
Maar die dood van Bas is zo allesbepalend geweest en ook even zo allesvernietigend, dat het soms net is alsof er voor die tijd niks was. ‘Voor die tijd’ was eigenlijk een best rustige tijd, ik heb niet veel zorgen gekend, behalve dan rond de suïcidale momenten van Bas.
En toen vond ik mijn scheidingspapieren. Dit jaar is het 18 jaar geleden dat de vader van mijn kinderen plotseling ergens anders ging wonen. In mijn herinnering was dat heel verdrietig en naar. Maar pas toen ik die papieren ging lezen, kwamen de herinneringen echt terug.
Over mijn eigen narigheid. Ik was niet van plan geweest te gaan scheiden en schrok enorm van de leegte naast me in mijn huis, in mijn bed, in mijn gezin, in mijn hart. Niemand – neem ik aan – gaat trouwen met het idee een paar jaar later te zullen gaan scheiden, het was iets dat bij mij ook echt niet was opgekomen.
Nu las ik mijn aantekeningen van toen. De mails, de gesprekken met de mediator, de berekeningen. Een echtscheiding is zo koud, nog kouder dan dat halflege bed.
Ik las dat ik mijn huis uit moest en ik kwam niet in aanmerking voor een huurwoning. Een stacaravan zou het worden, om in te gaan wonen met een hond en een kat en drie kleine kinderen. Ik las dat ik krap bij kas zat, ik had de luiers wel mee begroot, maar de pot sudocrem was leeg en wat nu te doen? Ik las dat ik niet kon slapen ‘s nachts, omdat al die zorgen me naar de keel vlogen.
Maar ik las ook dat Bas en Marie zo lief aan het spelen waren steeds, waar ze elkaar doorgaans geregeld in de haren vlogen – wat best normaal is als je zes en zeven bent. Zo lief spelen, dat was een manier van overleven voor die kleintjes, wat betekent dat ze de onveiligheid dus ook voelden.
Dat Vijf krijste, oorontsteking kreeg, weigerde te slapen. Dat Bas na die eerste paar weken heel boos ging doen, zijn oren ‘uitzette’ en gewoon nergens meer naar luisterde. Dat Marie steeds stiller werd. Ze werd door de kinderen op straat buitengesloten, maar werd ook op school steeds stiller, net zolang tot er hulp voor haar werd geregeld.
O kindertjes toch. Dit is niet wat je ze belooft als je ze baart. Dan beloof je ze een stabiele, liefdevolle en pijnloze jeugd, en niet dit soort achtbanen zonder veilgheidsriem.
Het kwam goed, soort van. Ik vond mijn balans, nadat ik eerst nog even ernstig ziek werd en daarvan herstelde. Vond steeds weer werk waarbij ik een zo hoog mogelijk uurloon combineerde met zo weinig mogelijk uren werken, en kon daardoor werken en kinderen opvoeden. En liep tegen nog zo’n 1000 obstakels aan, voordat de kinderen groot waren.
Maar ik las even terug hoe groot de impact van die scheiding was. En bleef. Want het is niet te doen om drie kinderen de aandacht te geven die ze nodig hebben, als je daarnaast werkt en huishoudt en op de been moet blijven.
Ik heb er al eerder over geblogd, soms verbazen dingen me gewoon opnieuw. Het waren nu mijn eigen woorden die ik las, het waren belevenissen die ik was vergeten. Gelukkig vergeet een mens een hoop.
De papieren heb ik verbrand, op Internationale Vrouwendag, dat laatste per ongeluk. Weg met het verdriet van toen, weg met die zwarte bladzijde. Het voelt alsof ik ruimte heb gemaakt in mijn huis, zoals je dat voelt als je oude kleren uit een kast trekt en wegdoet.
De woorden en beelden van toen blijven een beetje hangen. Ik voel Bas weer op schoot, huilend, vragend of papa nu echt niet meer terugkomt. We gingen papa opbellen, dan kon hij tenminste horen dat die er nog wel was, maar dan ergens anders. Hoe leg je zulke kleine kinderen uit dat papa liever ergens anders woont dan bij jou? Je vertelt dan dat papa en mama gewoon niet meer zulke goeie vrienden zijn. Maar betekent dat dan dat je als kind zelf ook nooit meer ruzie kan maken?
De verwarring was zo groot, zo invoelbaar ook. Zo angstig. Ik zie die kleintjes zomaar opeens voor me.
En daarmee kom ik Bas ook nu weer tegen.
Toen ik het bos inliep met de hond, kwam me een jongeman tegemoet die me vriendelijk groette. Een beetje bleek, krullend haar. Hij droeg een bril en hij was een stuk langer dan Bas was. Maar hij had wel die Bas-nerd-vibe, en het voelt op die momenten dan ook bijna alsof ik hem echt tegenkom.
Een dag later zag ik Bas zitten op een terras, met zijn blonde paardenstaart.
Diezelfde dag keek ik een serie met een puber erin, ook alweer bleek en met krullen. Onaangepast aan zijn dysfunctionele gezin. Kwetsbaar, en zo alleen.
Ergens in dat verhaal vindt hij aansluiting. Wordt hij geaccepteerd door de groep. En vindt hij de schoonheid van de natuur.
Ik heb gehuild toen hij geaccepteerd werd. En daarna nog eens toen hij zijn eigen weg koos. Even was het voor mij geen serie meer, maar gewoon een jongen die zijn bestemming moest vinden. Ik heb gehuild omdat hij een reden vond om voor te leven. En even dacht ik: ‘als ik Bas nou had meegenomen naar die plek, zou het dan wel goed gekomen zijn met hem?’.
Zinloze gedachten natuurlijk.
Als we destijds niet waren gescheiden, zou het dan wel goed gekomen zijn? Nee, ik durf te beweren van niet. De scheiding an sich had een stuk kindvriendelijker gekund, als we ons hadden voorbereid, als we meteen al afspraken hadden kunnen maken, dat soort dingen. Maar ik had niet een goed huwelijk en vroeger of later hebben kinderen daar ook last van.
Als…dan…? Er zijn zoveel ‘als… dans…?’ te bedenken. Maar daar red ik mijn kind niet meer mee. Ik kom hem hooguit nog hier en daar tegen.
0 reacties